آموزش در آوردن آکورد آهنگ با گوش

در آوردن آکورد آهنگ‌ها با گوش، یکی از آن مهارت‌هایی است که برای بسیاری از نوازندگان و خوانندگان شبیه به یک قدرت جادویی به نظر می‌رسد. تصور کنید هر آهنگی را که در رادیو، اینترنت یا یک کافه می‌شنوید، بتوانید فوراً آکوردهای آن را تشخیص دهید و روی ساز خود اجرا کنید. این مهارت نه تنها شما را از جستجوی مداوم برای یافتن آکورد آهنگ‌ها بی‌نیاز می‌کند، بلکه گوش موسیقی شما را به شکل فوق العاده تقویت کرده و درک شما از هارمونی را عمیق‌تر می‌سازد. خبر خوب این است که این یک جادو نیست؛ بلکه یک مهارت کاملاً اکتسابی است که با تمرین و داشتن یک نقشه راه درست، شما نیز می‌توانید به آن مسلط شوید.

در این راهنما با دو روش کلیدی برای پیدا کردن آکورد آهنگ‌ها آشنا می‌شوید. می‌توانید با هر کدام که راحت‌تر هستید شروع کنید یا بسته به نوع آهنگ، از روش مناسب‌تر استفاده نمایید. در پایان مقاله قطعا میتوانید با تمرین به این کار مسلط شوید.

چرا «در آوردن آکورد با گوش» یک مهارت حیاتی است؟

ممکن است فکر کنید با وجود وب‌سایت‌های بی‌شمار آکورد، دیگر چه نیازی به یادگیری این مهارت است؟ اما در آوردن آکورد با گوش، مزایای بسیار فراتری از صرفاً پیدا کردن چند آکورد دارد:

• تقویت فوق‌العاده گوش موسیقی: این فرآیند، بهترین تمرین برای تربیت گوش شما جهت تشخیص فواصل، کیفیت آکوردها و حرکت‌های هارمونیک است.
• افزایش سرعت در یادگیری آهنگ: شما دیگر به هیچ منبعی وابسته نخواهید بود و می‌توانید هر قطعه‌ای را بلافاصله پس از شنیدن، یاد بگیرید.
• درک عملی تئوری موسیقی: این مهارت، مفاهیم تئوری مانند گام‌ها و توالی آکوردها را از حالت تئوری خشک خارج کرده و به یک ابزار کاملاً عملی تبدیل می‌کند.
• افزایش توانایی بداهه‌نوازی و آهنگسازی: وقتی بتوانید هارمونی یک آهنگ را به سرعت تشخیص دهید، می‌توانید به راحتی روی آن بداهه‌نوازی کنید یا از آن برای ساخت آهنگ‌های خودتان الهام بگیرید.

پیش‌نیازهای ضروری: قبل از شروع چه چیزهایی باید بدانید؟

قبل از اینکه به دل آهنگ بزنید، باید چند ابزار ضروری در جعبه ابزار موسیقی خود داشته باشید. بدون این پیش‌نیازها، فرآیند در آوردن آکورد می‌تواند بسیار سخت و طاقت‌فرسا شود.

۱. آشنایی با صدای آکوردهای پایه

شما نمی‌توانید چیزی را پیدا کنید که نمی‌دانید چه صدایی دارد! باید گوش شما با صدای حداقل دو نوع آکورد اصلی کاملاً آشنا باشد:

• آکورد ماژور (Major): صدای شاد، روشن و کامل.
• آکورد مینور (Minor): صدای غمگین، احساسی و تاریک. برای رسیدن به این مهارت، تسلط بر اصول ساخت آکورد اولین و مهم‌ترین قدم شماست.

۲. درک مفهوم گام

بیشتر آهنگهایی که میشنوید در یک «گام» مشخص نوشته شده‌اند(تغییر گام یا مدولاسیون ندارند). این خبر فوق‌العاده‌ای است، چون به این معناست که آهنگساز فقط از تعداد محدودی آکورد استفاده کرده است. وقتی شما گام آهنگ را پیدا کنید، در واقع لیست آکوردهای احتمالی را بسیار محدود کرده اید! بیشتر آهنگ‌ها از آکوردهای موجود در گام  اصلی  خود استفاده می‌کنند.

۳. توانایی پیدا کردن نت پایه (Root Note)

توانایی تشخیص پایین‌ترین نت در یک هارمونی (نت بِیس) یکی از کلیدی‌ترین مهارت‌هاست. این نت در اکثر مواقع، نت پایه یا ریشه آکورد است و سرنخ اصلی را به شما می‌دهد.

مراحل قدم به قدم برای در آوردن آکورد یک آهنگ

روش اول: رویکرد مبتنی بر بیس

این فرآیند را می‌توان به یک کارآگاه بازی تشبیه کرد. شما با جمع‌آوری سرنخ‌ها، به تدریج معمای هارمونی آهنگ را حل می‌کنید.

قدم اول: پیدا کردن نت بِیس (Bass Note)

اولین و مهم‌ترین سرنخ شما، خط بیس آهنگ است. تمام تمرکز خود را روی شنیدن پایین‌ترین صدایی که در پس‌زمینه آهنگ اجرا می‌شود، بگذارید.

• چگونه؟ چندین بار به یک بخش کوتاه از آهنگ (مثلاً دو ثانیه اول) گوش دهید. سعی کنید آن نت بم را با دهان خود زمزمه کنید (مثلاً با صدای “دووم دووم”). سپس به سراغ ساز خود (پیانو یا گیتار) بروید و آنقدر نت‌های مختلف را امتحان کنید تا دقیقاً همان نتی که زمزمه می‌کنید را پیدا کنید. این نت به احتمال ۹۰٪، نت پایه آکورد شماست.

قدم دوم: تشخیص کیفیت آکورد (ماژور یا مینور؟)

حالا که نت پایه را پیدا کرده‌اید (مثلاً نت «سل»)، سوال بعدی این است: آیا آکورد «سل ماژور» است یا «سل مینور»؟

• چگونه؟ به حس و حال آن لحظه از آهنگ گوش دهید. آیا شاد و پرانرژی است (ماژور) یا غمگین و احساسی (مینور)؟ برای اطمینان، هر دو آکورد سل ماژور و سل مینور را روی ساز خود بنوازید و ببینید کدام یک با صدای آهنگ هماهنگی بیشتری دارد. این مهارت نیازمند تمرین است و  تمرین برای تقویت گوش میتواند به شما در این زمینه کمک شایانی کند.

قدم سوم: پیدا کردن گام آهنگ (Finding the Key)

گام آهنگ، «خانه» یا مرکز ثقل آن است. آکوردی که در آن بیشترین حس آرامش و پایان‌یافتگی را دارید، به احتمال زیاد آکورد اصلی گام (تونیک) است.

• چگونه؟ معمولاً آهنگ‌ها روی آکورد تونیک شروع و تمام می‌شوند. به اولین و آخرین آکورد آهنگ یا بخش هم‌خوان (Chorus) دقت کنید. وقتی گام آهنگ را پیدا کردید (مثلاً سل ماژور)، شما می‌دانید که به احتمال زیاد با ۷ آکورد اصلی آن گام سر و کار خواهید داشت. این همان آکورد درجه I است که در مقاله توالی آکوردها درباره نقش آن به عنوان «خانه» صحبت کردیم.

قدم چهارم: استفاده از الگوهای رایج

موسیقی پاپ پر از الگوهای تکراری و قابل پیش‌بینی است. وقتی شما دو یا سه آکورد از یک توالی را پیدا کنید، اغلب می‌توانید آکورد بعدی را حدس بزنید. به الگوهای معروفی مانند I-V-vi-IV یا I-IV-V که در مقاله توالی آکوردها به آن‌ها اشاره شد، دقت کنید.

قدم پنجم: نوشتن و تکرار

هر آکوردی که پیدا می‌کنید را بلافاصله یادداشت کنید. یک جدول ساده بکشید و بالای هر بخش از شعر، نام آکورد مربوطه را بنویسید. سپس دوباره به آهنگ گوش دهید و ببینید آیا چیزی که نوشته‌اید با چیزی که می‌شنوید، مطابقت دارد یا نه.

ابزارها و تکنیک‌های کمکی

• تکنیک آواز خواندن اجزای آکورد: یک تمرین پیشرفته‌تر این است که سعی کنید نت‌های مختلف یک آکورد (پایه، سوم، پنجم) را به صورت جداگانه با صدای خود بخوانید و روی ساز پیدا کنید.

اشتباهات رایج و چگونه از آن‌ها پرهیز کنیم

• نادیده گرفتن خط بیس: خط بیس بهترین دوست شماست. همیشه از آن شروع کنید.
• عجله کردن: این یک مهارت تدریجی است. با آهنگ‌های ساده (دو یا سه آکوردی) شروع کنید.
• فراموش کردن وارونگی آکوردها: گاهی اوقات پایین‌ترین نتی که می‌شنوید، نت پایه آکورد نیست. این حالت که تشخیص آن نیازمند یادگیری وارونگی آکوردها است، می‌تواند کمی کار را سخت‌تر کند.

روش دوم: رویکرد ملودی-محور (پیدا کردن گام و سپس آکورد)

گاهی اوقات خط بیس پیچیده یا نامشخص است، اما ملودی اصلی (صدای خواننده) بسیار واضح است. در این شرایط، می‌توانیم از یک استراتژی متفاوت استفاده کنیم: به جای شکار نت بم، ابتدا گام آهنگ را از روی ملودی پیدا می‌کنیم و سپس به سراغ آکوردهای محتمل در آن گام می‌رویم.

قدم اول: پیدا کردن نت‌های ملودی اصلی (صدای خواننده)

تمام تمرکز خود را روی صدای خواننده بگذارید. یک بخش کوتاه و تکرارشونده از آهنگ، مانند خط اولِ بخش هم‌خوان (Chorus)، را انتخاب کنید.

چگونه؟

1. چندین بار به آن قطعه کوتاه گوش دهید تا ملودی در ذهن شما حک شود.
2. سعی کنید آن ملودی را با صدای خود زمزمه کنید.
3. حالا به سراغ ساز خود بروید و نت به نت، ملودی‌ای که زمزمه می‌کنید را پیدا و اجرا کنید. مهم نیست اگر در ابتدا چند نت را اشتباه پیدا کنید، مهم‌ترین نت‌ها را یادداشت کنید.

قدم دوم: تشخیص گام آهنگ از روی نت‌های ملودی

حالا که مجموعه‌ای از نت‌های ملودی را در دست دارید، می‌توانید گام آهنگ را پیدا کنید. نت‌های ملودی یک آهنگ معمولاً از نت‌های گام اصلی آن آهنگ تشکیل شده‌اند.

چگونه؟

• پیدا کردن مرکز ثقل (تونیک): به نتی که بیشترین حس «آرامش» و «خانه» را در ملودی دارد، دقت کنید. این نت معمولاً در پایان جمله‌های موسیقایی و به خصوص در پایان آهنگ تکرار می‌شود. این نت، نت پایه یا تونیک گام شماست. برای مثال، اگر این نت «دو» (C) باشد، به احتمال زیاد گام آهنگ «دو ماژور» یا «دو مینور» است.
• بررسی سرکلید: به نت‌هایی که پیدا کرده‌اید نگاه کنید. آیا شامل نت‌های دیزدار یا بمل‌دار هستند؟ برای مثال، اگر هیچ دیز و بملی ندارید، به احتمال ۹۹٪ در گام دو ماژور (یا لا مینور نسبی آن) هستید.

قدم سوم: پیدا کردن خانواده آکوردها (آکوردهای دیاتونیک)

این مهم‌ترین بخش این روش است. وقتی گام یک آهنگ را پیدا می‌کنید (مثلاً دو ماژور)، در واقع «پالت رنگی» یا خانواده آکوردهای آن را نیز پیدا کرده‌اید. هر گام ماژور شامل ۷ آکورد اصلی است که به آن‌ها آکوردهای دیاتونیک می‌گویند.

ساختار آکوردهای دیاتونیک در گام ماژور:

نکته کلیدی: اکثر آهنگ‌های پاپ به طور عمده از آکوردهای درجه I, IV, V, vi استفاده می‌کنند. پس در گام دو ماژور، شما در ابتدا فقط با چهار آکورد C, F, G, Am سر و کار خواهید داشت.

قدم چهارم: آزمایش آکوردها روی ملودی

حالا که پالت آکوردهای خود را دارید، کار بسیار ساده‌تر می‌شود.

1. آهنگ را پخش کنید.
2. روی بخش اول ملودی، آکوردهای اصلی (مثلاً C, F, G, Am) را یکی‌یکی امتحان کنید.
3. گوش کنید و ببینید کدام آکورد با ملودی آن لحظه هماهنگی بیشتری دارد و زیباتر صدا می‌دهد. آکورد صحیح، صدای ملودی را تکمیل می‌کند و حس دلنشینی ایجاد می‌کند، در حالی که آکورد اشتباه صدایی ناخوشایند و بی‌ربط تولید می‌کند.
4. این فرآیند را برای هر بخش از آهنگ تکرار کنید و آکوردهای پیدا شده را یادداشت کنید.

یک سرنخ مهم: به احتمال بسیار زیاد، آکورد شروع و پایان آهنگ (یا بخش‌های اصلی آن) همان آکورد درجه I یا تونیک (در مثال ما، C Major) است. این می‌تواند نقطه شروع خوبی برای شما باشد.

🎓 دوره جامع آموزش تئوری موسیقی (به زودی)

در آوردن آکورد با گوش، ترکیبی از دانش تئوری و تمرین عملی است. در دوره جامع آموزش تئوری موسیقی ما، بخش ویژه‌ای به تمرینات عملی تقویت گوش و تشخیص شنیداری آکوردها و توالی‌ها اختصاص داده شده است.

• 📌 اطلاعات بیشتر و ثبت‌نام در دوره ویدیویی تئوری موسیقی

جمع‌بندی

در آوردن آکورد با گوش، مهارتی است که شما را از یک نوازنده یا خواننده مصرف‌کننده، به یک موزیسین خلاق و مستقل تبدیل می‌کند. با صبر، تمرین روزانه و دنبال کردن مراحل ذکر شده در این راهنما، شما نیز می‌توانید به تدریج قفل هارمونی آهنگ‌های مورد علاقه‌تان را باز کنید و از درک عمیق‌تر موسیقی لذت ببرید.

• 📌 وقتی آکوردهای یک قطعه را پیدا کردید و آماده تنظیم و ضبط آن شدید، تیم ویرا موزیک در خدمات تنظیم و میکس مسترینگمی‌تواند به شما کمک کند تا آن را به یک اثر حرفه‌ای تبدیل کنید.