آموزش آکورد قرضی
در این آموزش قصد داریم شما را با یکی از زیباترین مفاهیم تئوری موسیقی، یعنی آکورد قرضی، آشنا کنیم. اگر تا به حال آهنگی شنیده‌اید که ناگهان یک آکورد غیرمنتظره اما بسیار زیبا در آن ظاهر می‌شود، به احتمال زیاد با جادوی آکوردهای قرضی روبرو شده‌اید. این راهنمای جامع به شما یاد می‌دهد که آکورد قرضی چیست، این آکوردها از کجا می‌آیند و چگونه می‌توانید از آن‌ها برای افزودن رنگ و عمق به موسیقی خودتان استفاده کنید.
دنیای عادی یک گام: آشنایی با آکوردهای دیاتونیک
قبل از اینکه مهمانان جدید را دعوت کنیم، باید صاحب‌خانه‌ها را بشناسیم! هر گام موسیقی، مانند یک خانواده، مجموعه‌ای از آکوردهای اصلی و هماهنگ با خود را دارد که به آن‌ها «آکوردهای دیاتونیک» گفته می‌شود. برای مثال، در گام دو ماژور، خانواده آکوردها به این صورت است:
- C (I), Dm (ii), Em (iii), F (IV), G (V), Am (vi), Bdim (vii°)
آهنگ‌های بی‌شماری فقط با استفاده از همین آکوردها ساخته شده‌اند. اما گاهی اوقات، برای بیان یک حس خاص، نیاز به رنگی داریم که در این پالت وجود ندارد. اینجاست که آکورد قرضی وارد صحنه می‌شود.
آکورد قرضی چیست؟ (مهمانانی از یک دنیای موازی)
آکورد قرضی (Borrowed Chord)، آکوردی است که از یک گام دیگر قرض گرفته شده و به صورت موقت در گام فعلی ما استفاده می‌شود. این کار بدون اینکه گام اصلی آهنگ را تغییر دهد (مدولاسیون)، رنگ و حس و حال جدیدی به آن اضافه می‌کند. اما این آکوردها را از کجا قرض می‌گیریم؟ از هر گامی؟ خیر!
گام موازی: منبع اصلی قرض گرفتن آکورد
اصلی‌ترین و رایج‌ترین منبع برای قرض گرفتن آکورد، گام موازی (Parallel Key) است. گام موازی، گامی است که نت پایه (تونیک) یکسانی با گام ما دارد، اما مد آن متفاوت است.
- گام موازیِ دو ماژور (C Major)، گام دو مینور (C minor) است.
- گام موازیِ لا مینور (A minor)، گام لا ماژور (A Major) است.
رایج‌ترین کاربرد آکورد قرضی، قرض گرفتن آکورد از گام مینور موازی و استفاده از آن در یک قطعه ماژور است. این کار باعث می‌شود رنگ و بوی غمگین و عمیق دنیای مینور، برای لحظاتی کوتاه وارد دنیای شاد ماژور شود و یک کنتراست احساسی فوق‌العاده خلق کند.
محبوب‌ترین آکوردهای قرضی (با مثال در دو ماژور)
بیایید ببینیم وقتی در گام دو ماژور هستیم، چه آکوردهای جذابی می‌توانیم از گام «دو مینور» به عنوان آکورد قرضی استفاده کنیم.
خانواده آکوردهای دو مینور: Cm, Ddim, Eb, Fm, Gm, Ab, Bb
حالا چند مورد از محبوب‌ترین آکوردهایی که از این لیست قرض گرفته می‌شوند را بررسی می‌کنیم:
۱. آکورد iv (فا مینور یا Fm): لمس اندوه و زیبایی
این شاید محبوب‌ترین و پراستفاده‌ترین آکورد قرضی باشد. در گام دو ماژور، آکورد درجه چهارم ما F ماژور است. حالا تصور کنید در یک توالی آکورد مانند C - G - Am - F، ناگهان به جای F ماژور، از Fm استفاده کنیم.
- چه اتفاقی می‌افتد؟ این تغییر کوچک، حس و حالی بسیار سینمایی، نوستالژیک و عمیقاً احساسی به قطعه می‌دهد. این آکورد به قدری زیباست که در بسیاری از آهنگ‌های معروف از بیتلز گرفته تا موسیقی فیلم‌ها، از آن برای تلخ و شیرین کردن فضا استفاده شده است.
۲. آکورد ♭VI (لا بمل ماژور یا Ab): حماسه و شگفتی
آکورد درجه ششم در دو ماژور، Am است. قرض گرفتن آکورد درجه ششم از گام موازی مینور (Ab Major)، یک حرکت بسیار قدرتمند و دراماتیک است.
- چه اتفاقی می‌افتد؟ آکورد Ab صدایی بسیار باشکوه، حماسی و غیرمنتظره دارد. این آکورد می‌تواند یک بخش ساده را به یک لحظه اوج سینمایی تبدیل کند. در موسیقی راک و پاپ، از این آکورد برای ایجاد حس شگفتی و تغییر جهت ناگهانی استفاده می‌شود.
۳. آکورد ♭III (می بمل ماژور یا Eb): یک تغییر رنگ غیرمنتظره
قرض گرفتن این آکورد نیز یک حرکت بسیار جسورانه است. در گام دو ماژور، آکورد درجه سوم ما Em است. جایگزین کردن آن با Eb Major از گام دو مینور، رنگ کاملاً جدیدی به هارمونی ما اضافه می‌کند.
- چه اتفاقی می‌افتد؟ آکورد Eb صدایی گرم و غیرمنتظره دارد و می‌تواند به عنوان یک پل برای رفتن به آکوردهای دیگر یا ایجاد یک فضای بلوز و راک استفاده شود.
۴. آکورد ♭VII (سی بمل ماژور یا Bb): حس و حال راک اند رول
این آکورد قرضی یکی از پایه‌های اصلی موسیقی راک، بلوز و کانتری است.
- چه اتفاقی می‌افتد؟ حرکت از آکورد I به ♭VII و سپس به IV (مثلاً C – Bb – F) یک توالی بسیار پرانرژی و کلاسیک در موسیقی راک است که حس حرکت رو به جلو و هیجان را ایجاد می‌کند.
به یاد داشته باشید که آکوردهای قرضی، تنها یکی از روش‌های رنگ‌آمیزی هارمونی هستند. در کنار آن‌ها، دسته دیگری از آکوردهای بسیار قدرتمند وجود دارند با نام آکوردهای آلتره که با تغییر کروماتیک نت‌ها ساخته می‌شوند و می‌توانند تنش و هیجان فوق‌العاده‌ای به موسیقی شما اضافه کنند.
🎓 دوره جامع آموزش تئوری موسیقی (به زودی)
درک تئوری آکورد قرضی یک چیز است، اما شنیدن و به کار بردن آن‌ها در عمل، مهارت شما را متحول می‌کند. در دوره جامع تئوری موسیقی ویرا موزیک، با ده‌ها مثال شنیداری از آهنگ‌های معروف، یاد می‌گیرید که چگونه این رنگ‌های زیبا را در جای درست به کار ببرید و از آن‌ها برای ساخت آکوردهای خلاقانه‌تر و جذاب‌تر استفاده کنید.
جمع‌بندی
آکورد قرضی ابزاری فوق‌العاده برای شکستن قوانین به شکلی زیبا و هوشمندانه است. این آکوردها به شما اجازه می‌دهند تا بدون تغییر کامل گام، از رنگ‌های احساسی گام موازی استفاده کنید و به آهنگ‌های خود عمق و پیچیدگی بیشتری ببخشید. از این پس وقتی به آهنگ‌های مورد علاقه خود گوش می‌دهید، دقت کنید؛ شاید شما هم بتوانید این مهمانان خوش‌صدای غیرمنتظره را شناسایی کنید!
- 📌 اگر در آهنگسازی خود از آکوردهای قرضی استفاده کرده‌اید و به دنبال یک تنظیم حرفه‌ای برای قطعه خود هستید، تیم ویرا موزیک در خدمات تنظیم و میکس مسترینگ آماده همکاری با شماست.
- 📌 این مقاله بخشی از یک مسیر آموزشی کامل است. برای دیدن نقشه راه، به مقاله مادر آموزش تئوری موسیقی مراجعه کنید.
مطالب زیر را حتما مطالعه کنید
آشنایی با انواع گام مینور (تئوریک، هارمونیک و ملودیک)
آموزش ریتم خوانی به زبان ساده (راهنمای ارزش زمانی نت‌ها)
نت خوانی پیانو برای مبتدیان (راهنمای قدم به قدم و تصویری)
کلید در موسیقی چیست؟ (آموزش کلید سل، فا و دو)
مد در موسیقی چیست؟ (راهنمای کامل مدهای کلیسایی و کاربرد آن‌ها)
دیدگاهتان را بنویسید